Noc przepowiedni pełna jest magii i ekscytacji. Łączy w sobie tradycje odkrywania przyszłości z radosnymi, hucznymi imprezami. Najbardziej rozpoznawalnym elementem tego wieczoru są wróżby, których korzenie sięgają najprawdopodobniej czasów starożytnych.
Święto co roku przypada na noc z 29 na 30 listopada, poprzedzając dzień imienin Andrzeja, obchodzony tego samego dnia. Dawniej wydarzenie miało bardzo poważny charakter. Dziś to przede wszystkim okazja do świetnej zabawy, w gronie bliskich nam osób.
Szczypta historii
Geneza obrzędu nie jest do końca znana. Uważa się, że jego początki sięgają starożytnej Grecji, wskazując na podobieństwo imienia Andrzej (Andreas) do greckich słów aner, andros, oznaczających mężczyznę lub męża. W dodatku, to właśnie św. Andrzej, opiekun kobiet na wydaniu, jest patronem tego święta. Samotne panny wierzyły, że oddając mu się w opiekę, wskaże im kandydata na męża.
Inni natomiast sugerują, że tradycja może mieć związek z kultem starogermańskiego boga Frejra, związanego z miłością, płodnością i dostatkiem.
W Polsce pierwsze wzmianki o tym wydarzeniu pochodzą z 1557 roku. Pojawiły się w sztuce teatralnej Marcina Bielskiego, pt. „Komedyja Justyna i Konstancyjej”.
Początkowo andrzejki traktowano bardzo poważnie, a same przepowiednie odprawiano indywidualnie, w domowym zaciszu. Z czasem obrzęd przybrał zbiorową formę, gromadząc kobiety na wydaniu. Współcześnie natomiast organizuje się głośne zabawy, które są okazją do spotkań wszystkich zainteresowanych, bez względu na płeć.
Tradycyjne zwyczaje
Wróżby są głównym punktem tego typu imprez. Dawniej przywiązywano do nich bardzo dużą wagę, dziś są traktowane głównie jako zabawa. Na przestrzeni lat powstało wiele różnych rytuałów, niektóre z nich są nam bardzo dobrze znane, a o innych zdążyliśmy już zapomnieć. Oto kilka z nich:
Lanie wosku do wody
Roztopiony wosk przelewa się przez dziurkę od klucza, wprost do zimnej wody. Powstały kształt, trzeba oświetlić małym płomieniem, by cień na ścianie podpowiedział, co czeka na nas w przyszłości.
Najdłuższa obierka jabłka
Owoc należy obierać w taki sposób, aby skórka była jak najdłuższa. Zwycięzca rzuca ją za siebie, przez ramię i jeśli ułożyła się w kształt jakiejś litery- zwiastowała inicjały przyszłego wybranka.
Ustawianie butów
Buty uczestników układa się jeden za drugim, zaczynając od ściany i kierując się w stronę drzwi. Właścicielka obuwia, które jako pierwsze przekroczy próg- najszybciej wyjdzie za mąż.
Karteczki z imionami
Każdy z uczestników zapisuje na kartkach imiona osób, które im się podobają. Potem rzuca je za siebie i wybiera jedną z nich - to na niej znajduje się imię przyszłego męża.
Rzucanie monetą do wody
Naczynie z wodą ustawia się w dosyć dużej odległości od miejsca, w którym stoimy. Następnie musimy pomyśleć życzenie i rzucić monetą. Jeśli uda nam się trafić za pierwszym razem - nasze marzenie się spełni. Trafienie za drugim razem nie daje już nam takiej pewności.
Andrzejki dziś
Współcześnie są okazją do radosnych spotkań i wspólnej zabawy. W szkołach organizowane są dni tematyczne, pełne przepowiedni i konkursów. Dorośli natomiast spędzają tę noc na przyjęciach ze znajomymi, którym często towarzyszą pradawne rytuały, ale już w nieco luźniejszej formie. Mogą być to eleganckie bale, na których obowiązywał będzie strój wieczorowy bądź imprezy kostiumowe. Wszystko zależy od nas samych i tego, na co mamy ochotę.
Przeczytaj również: https://www.intro.media/artykuly/co-juz-sie-dzialo-w-rzeszowie-i-co-nas-jeszcze-czeka-w-tym-roku
Wraz z upływem czasu obrzęd zmienił nieco swoją formę. Dawniej odprawiane z wielką powagą i zaangażowaniem wróżby, dziś traktujemy z przymrużeniem oka. Na pierwszym planie znajdują się teraz radość oraz chwile spędzone z przyjaciółmi. Popularne jednak zwyczaje, takie jak lanie wosku do wody czy ustawianie butów, nadal są nieodłącznym elementem tego typu wydarzeń. Bez względu na to, jak je obchodzimy, andrzejki są świetną okazją do spotkań, które wzmacniają relacje i pozostawiają wiele miłych wspomnień.
