Rzeszów w latach 30 XX w. stał się centrum technologicznego rozwoju przez osadzenie w naszym regionie Centralnego Okręgu Przemysłowego (COP) czyli okręgu przemysłu ciężkiego o powierzchni 60.000 km², budowanego w latach 1936–1939 w południowo-centralnych dzielnicach Polski. Był jednym z największych przedsięwzięć ekonomicznych II Rzeczypospolitej.
Jego celem było zwiększenie ekonomicznego potencjału Polski, rozbudowa przemysłu ciężkiego i zbrojeniowego, a także zmniejszenie bezrobocia wywołanego skutkami wielkiego kryzysu. W Rzeszowie wybudowana została fabryka obrabiarek i sprzętu artyleryjskiego (filia poznańskich Zakładów Cegielskiego – Zelmer) oraz fabryka silników lotniczych Państwowych Zakładów Lotniczych (obecna Pratt & Whitney Rzeszów).
Pokłosiem tych inwestycji jest obecnie funkcjonujący w Rzeszowie, jeden z najnowocześniejszych oraz najdynamiczniej rozwijających się klastrów lotniczych na świecie „Dolina Lotnicza”. Rozwinięciem idei budowania silnego i innowacyjnego przemysłu w naszym regionie było ustanowienie specjalnych stref ekonomicznych wraz z systemem zachęt podatkowych oraz infrastrukturalnych udogodnień, które przyciągnęły do naszego miasta wielkich międzynarodowych graczy w obszarze nowych technologii oraz przemysłu lotniczego takich jak MTU, Borg Warner czy Pratt & Whitney. Tak obrana strategia rozwoju pozwoliła również na rozwój lokalnych marek takich jak Asseco Poland czy SofSystem, które w chwili obecnej są jednymi z największych dostawców rozwiązań IT w Europie.
Rzeszów stał się liderem innowacji oraz nowoczesnych rozwiązań wdrażanych w wielu obszarach, zarówno tych związanych z technologiami i infrastrukturą, jak również z edukacją oraz życiem społecznym. Tytuł „Stolica Innowacji” zobowiązuje. Miasto staje się synonimem nowoczesności oraz jakości, co pociąga za sobą konieczność ciągłej zmiany, przecierania nowych szlaków oraz wytrwałość w wyszukiwaniu nowych i nieznanych nikomu rozwiązań wielu problemów.
Ostatnio Rzeszów został doceniony za rozwiązania, które wprowadził w komunikacji. Zawdzięcza im świeży tytuł Smart City 2016 w kategorii miast od 100 do 500 tys., wręczony podczas ogólnopolskiej konferencji „Smart City Forum”. Inteligencja miasta to jednak nie tylko system sterowania ruchem czy oświetleniem, ale także edukacja, współpraca samorządu z mieszkańcami oraz rozwiązania ułatwiające im życie i funkcjonowanie w przestrzeni miejskiej. To właśnie takie rozwiązania pozwalają zatrzymać mieszkańców w mieście. W tym obszarze Rzeszów również ma wiele do zaoferowania.
W Rzeszowie od kilku już lat z dużym sukcesem funkcjonuje Budżet Obywatelski. Możliwość współdecydowania o środkach publicznych przez mieszkańców miasta jest elementem, który pozwala na pogłębienie więzi społecznych oraz odpowiedzialności za współkreowaną przestrzeń. Od roku 2014 r. systematycznie rośnie kwota budżetu, od 5 mln zł w roku ustanowienia do 7,65 mln zł zarezerwowanych środków na ten cel na rok 2018. RBO jest również doskonałym narzędziem badania oczekiwań mieszkańców co do inwestycji realizowanych w mieście.
Wychodząc naprzeciw potrzebom mieszkańców w Rzeszowie utworzone zostały Punkty Obsługi Mieszkańca, które funkcjonują w czterech największych centrach handlowych. Celem utworzenia punktów jest umożliwienie szybkiego załatwienia spraw oraz zapewnienie miłej i sprawnej obsługi bez konieczności przyjeżdżania do centrum miasta. Ponadto, POM otwarte są do godziny 18, dlatego bez najmniejszego problemu swoje sprawy urzędowe mogą załatwić osoby pracujące. O popularności i trafności takiego rozwiązania niech świadczy liczba spraw załatwionych do tej pory w punktach, która przekracza 150 tysięcy.
Innym rozwiązaniem, mającym na celu ułatwienie mieszkańcom komunikację z urzędem i załatwianie spraw urzędowych, jest Infolinia Urzędu Miasta uruchomiona w 2013 roku. Dzwoniąc pod numer 1 77 88 99 00, można uzyskać niezbędne informacje o procedurach oraz obowiązujących formularzach przy załatwianiu spraw w wydziałach Urzędu Miasta Rzeszowa, oraz w jednostkach organizacyjnych miasta. Jeżeli operator infolinii nie jest w stanie udzielić odpowiedzi na pytanie mieszkańca, może połączyć z urzędnikiem merytorycznie odpowiedzialnym za daną sprawę w urzędzie. W chwili obecnej ok. 90% spraw, z którymi mieszkańcy zgłaszają się do konsultantów infolinii, jest załatwianych na etapie rozmowy telefonicznej, bez konieczności przyjazdu do urzędu.
Rzeszów jest miejscem, w którym inwestuje coraz więcej międzynarodowych korporacji oraz innowacyjnych przedsiębiorstw. Jednym z argumentów przemawiającym za lokalizacją firm i zakładów w Rzeszowie jest nie tylko doskonały system zachęt podatkowych i udogodnienia infrastrukturalne, ale przede wszystkim wykształceni absolwenci rzeszowskich uczelni. Aby dostarczyć profesjonalną kadrę na rynek pracy, w rzeszowskich szkołach średnich oraz uczelniach tworzone są innowacyjne i dostosowane do wymogów pracodawców kierunki kształcenia oraz klasy patronackie, które w porozumieniu z firmami i różnymi instytucjami oferują o wiele lepiej dopracowany system kształcenia oraz praktyczne podejście do nauczanych przedmiotów.
Już w szkołach średnich uruchamiane są kierunki dopasowane do profilu gospodarczego naszego miasta i regionu, dlatego młodzi ludzi mogą kształcić się na kierunkach takich jak Technik lotniskowych służb operacyjnych, Technik awionik, Technik mechanik lotniczy, Technik gazownictwa, Technik urządzeń i systemów energetyki odnawialnej, Fototechnik, Technik eksploatacji portów i terminali czy też Technik mechatronik i Technik pojazdów samochodowych. W rzeszowskich szkołach średnich funkcjonują klasy patronackie, między innymi Mercedesa, Audi, Volkswagena czy Doliny Lotniczej.
Z inicjatywy Stowarzyszenia Dolina Lotnicza uruchomiona została również inicjatywa CEKSO zrzeszająca szkoły średnie z regionu, które w ramach programu kształcą pracowników firm przemysłowych Podkarpacia, głównie operatorów maszyn sterowanych numerycznie. Na rzeszowskich uczelniach kształci się specjalistów nanotechnologii, lotnictwa, kosmonautyki czy inżynierii medycznej. Prowadzone są również zajęcia z zarządzania ruchem lotniskowym we współpracy z Lufthansą, czy zajęcia w nowoczesnym laboratorium kryminalistycznym.
W Rzeszowie również wprowadzono naukę języka chińskiego jako element nowoczesnego podejścia do kształtowania przyszłych kadr przygotowanych do konkurowania na nowoczesnym, międzynarodowym rynku pracy. Ważne jest to również ze względu na rosnącą rolę Chin w relacjach z naszym krajem. Projekt nauki języka Państwa Środka zrodził się w 2012 roku podczas wizyty delegacji z Rzeszowa prezydenta w partnerskim mieście Fangchengang i wprowadzony został początkowo w 33 rzeszowskich przedszkolach. Widząc w jak szybkim tempie rozwijają się Chiny, ich ekspansję na rynki europejskie prezydent doszedł do wniosku, że za kilka lat język chiński będzie bardzo potrzebny. Rozpoczęcie jego nauczania w przedszkolu pozwoli na przygotowanie gruntu i oswojenie dzieci z językiem i szybsze jego przyswajanie w przyszłości. Od listopada 2016 r., naukę języka chińskiego prowadzona jest również w pięciu rzeszowskich szkołach ponadgimnazjalnych. Chiński w szkołach ponadgimnazjalnych to kolejna inicjatywa ratusza na zacieśnianie kontaktów Rzeszowa z Chinami.
Ważną decyzją w sferze społecznej, która wpłynie na poprawę jakości życia, było otworzenie kierunku lekarskiego na Uniwersytecie Rzeszowskim. Uczelnia, by uzyskać zgodę na jego prowadzenie, wybudowała za 120 mln zł Przyrodniczo-Medyczne Centrum Badań Innowacyjnych i Zakład Nauk o Człowieku. Do centrum, w którym jest 17 laboratoriów wyposażonych w sprzęt za 27 mln zł, udało się ściągnąć naukowców z doświadczeniem w Japonii, Stanach Zjednoczonych czy – jak hematolog prof. Maciej Machaczka – w Szpitalu Uniwersyteckim Karolinska Huddinge w Sztokholmie. To ośrodek, który decyduje o Noblu w medycynie i fizjologii.
W podkarpackiej medycynie rewolucja cały czas trwa. Po utworzeniu kierunku lekarskiego na Uniwersytecie Rzeszowskim, kontynuowane są prace nad rozwojem szpitali i placówek medycznych, dzięki czemu nasze miasto będzie drugim ośrodkiem po Wrocławiu, w którym operację będzie można przeprowadzić wykorzystując supernowoczesnego robota chirurgicznego da Vinci. Robota obsługiwał będzie świetnie przygotowany do tego celu personel, który na potrzeby tego działania szkolił będzie się w prestiżowej klinice w Leverkusen na mocy podpisanego porozumienia.
W Rzeszowie działa również prężne środowisko startupowe, dzięki czemu powstaje wiele nowych i ciekawych inicjatyw pozwalających zamienić pomysły i pasje młodych ludzi w działające innowacyjne biznesy. Jedną z takich inicjatyw jest „Podkarpacka Koalicja Startupów INUP”, której celem jest stworzenie platformy wymiany doświadczeń oraz integrowanie środowiska startapowców. Rzeszów ma do zaoferowania wykwalifikowaną kadrę, uczelnie, sprzyjającą administracją, klimat oraz łatwą komunikację z całym światem, INUP jest inicjatywą, która spina te wszystkie rzeczy w jedną spójną całość. Dzięki temu młodzi ludzie z pomysłami mogą się pokazać oraz pozyskać cenną wiedzę i kontakty. Innym, równie ciekawym pomysłem zrealizowanym w Rzeszowie, który świetnie się rozwija jest przestrzeń kreatywnego biznesu „Kwadrat”. Jest to nie tylko miejsce spotkań i wymiany doświadczeń między młodymi przedsiębiorcami ale fizyczna przestrzeń, która stanowi doskonałe miejsce do pracy. Młodzi biznesmeni, których pomysły rodzą się często na uczelnianych korytarzach, poza optymizmem i pasją potrzebują również wygodnego fotela, biurka, komputera, szybkiego Internetu, drukarki czy skanera a Kwadrat jest im to w stanie zapewnić.
Powyższe działania powstały oddolnie z inicjatywy młodych ludzi, którzy stworzyli sami to czego im brakowało. Niemniej jednak, na Rzeszów patrzy coraz więcej międzynarodowych korporacji, które w tym miejscu upatrują szansę na znalezienie innowacyjnych pomysłów możliwych do rozwinięcia w dobrze prosperujący biznes dlatego proponują młodym przedsiębiorcom wsparcie w ich stworzeniu i rozwoju. Jednym ze światowych graczy, który trafił do Rzeszowa jest Samsung, który wraz z Politechniką Rzeszowską i Doliną Lotniczą uruchomił w Rzeszowie inkubator dla polskich startupów. Inkubator pomoże przedsiębiorcom z Polski rozwijać technologiczne projekty z segmentu Internetu Rzeczy. Kluczową częścią programu ma być wsparcie, jakie uczestnicy przedsięwzięcia otrzymają ze strony mentorów i pracowników koreańskiej firmy. Pomogą im oni w wypracowaniu modeli biznesowych, weryfikacji rynku i jego potrzeb oraz podzielą się wiedzą na temat stworzenia globalnych produktów.
W związku z rozwojem gospodarczym oraz coraz większą liczbą inwestorów zainteresowanych naszym miastem w strukturach Urzędu Miasta Rzeszowa, utworzone zostało Biuro Obsługi Inwestora. Zadaniem tej komórki jest profesjonalna obsługa oraz pozyskiwanie nowych inwestorów, oraz promocja gospodarcza miasta na całym świecie. Jest to jeden z elementów całego systemu rozwiązań stosowanych w celu przyciągnięcia nowych firm do rzeszowskiej specjalnej strefy ekonomicznej oraz wypromowania wizerunku miasta za granicą jako ośrodka nowoczesnego, z wielkim potencjałem biznesowym oraz wykwalifikowaną kadrą. Takie działania pozwalają na zwiększenie lokalnego rynku pracy oraz uniknięcia sytuacji w której młodzi i wykształceni absolwenci rzeszowskich uczelni i szkół muszą wyjeżdżać za pracą z podkarpacia. Między innymi dzięki takim rozwiązaniom Rzeszów może pochwalić się niską stopą bezrobocia, która nie przekracza 6%.
W Rzeszowie można znaleźć znacznie więcej, tych dużych i tych nieco mniejszych, działań nadających naszemu miastu innowacyjnego charakteru. Z każdym dniem powstają nowe inicjatywy, realizowane są nowe projekty i wdrażane nowe rozwiązania. Rzeszów zarówno na mapie Polski oraz poza jej granicami coraz mocniej zaznacza swoją obecność w świecie innowacji.
Zdjęcia: Tadeusz Poźniak
