Thomas Midgley – człowiek, który "przypadkiem" wynalazł dwie z najgorszych rzeczy, jakie kiedykolwiek przytrafiły się klimatowi. Jak sobie z tym poradziliśmy i jakie są prognozy na przyszłość?
Często mówi się o destruktywnym wpływie człowieka na środowisko. Jednak warto spojrzeć na to z drugiej strony. Dzięki wspólnym wysiłkom na tle globalnym udało się już nieraz zatrzymać negatywne skutki, przyczyniając się do poprawy stanu naszej planety.
Dziura ozonowa – sukces globalnej współpracy
Ozon w laboratorium odkryto w 1830 roku. Po latach okazał się istotnym składnikiem atmosfery. Właśnie on chroni nas przed promieniowaniem ultrafioletowym.
W latach 80. XX wieku zrobiło się głośno o szkodliwości aerozoli i czynników chłodniczych w lodówkach i zamrażarkach. Naukowcy alarmowali, że ich emisja prowadzi do niebezpiecznego osłabienia warstwy ozonowej nad Antarktydą.
Dzięki globalnym działaniom podjętym w tamtym czasie, takim jak podpisanie Protokołu Montrealskiego, udało się zatrzymać lokalne zanikanie bariery ochronnej. Jest to jeden z największych sukcesów w historii międzynarodowej współpracy w zakresie ochrony klimatu i środowiska. Postanowienia wycofały zatem stosowanie 99% substancji zubożających powłokę ozonową. Co więcej, wzrosła świadomość społeczna dotycząca zagrożeń i konieczności podejmowania ekologicznych wyborów.
Przeczytaj także: Jak mówić, aby nas słuchano?
Ołów w paliwie – cicha trucizna
Dodatek tego pierwiastka do benzyny został wprowadzony w latach 20. XX wieku w Stanach Zjednoczonych. Celem było poprawienie właściwości paliwa i zapobieganie detonacji w silnikach spalinowych. Z czasem odkryto jednak, że substancja ta ma toksyczny wpływ na zdrowie, w tym negatywnie wpływa na układ nerwowy, krwionośny i rozrodczy.
Szczególnie niebezpieczny jest jego wpływ na dzieci. Prowadzi do zaburzeń rozwoju poznawczego, obniżenia IQ i problemów z koncentracją. U najmłodszych może powodować nawet trwałe uszkodzenia mózgu i zaburzenia behawioralne.
ONZ i UNEP (Program Środowiskowy ONZ) odegrały kluczową rolę w globalnej kampanii przeciwko benzynie ołowiowej. W 2002 roku UNEP rozpoczął projekt na rzecz Czystych Paliw i Pojazdów, mające na celu eliminację toksycznego paliwa na całym świecie.
Partnerstwo zapewniało wsparcie techniczne i finansowe dla krajów wycofujących benzynę ołowiową. Efektem tych działań było całkowite i globalne wycofanie środka z paliw w 2021 roku. UNEP szacuje, że zapobiegło to ponad 1,2 miliona przedwczesnych zgonów rocznie!
Energia odnawialna – nasza przyszłość
Negatywny wpływ na środowisko nieodnawialnych źródeł zasilania, takich jak węgiel i ropa, jest oczywisty. Dziś coraz częściej sięgamy po alternatywy: energię słoneczną, wiatrową i atom, które mają pozytywny wpływ na naszą planetę.
Ich największą zaletą jest brak emisji gazów cieplarnianych. Przyczynia się to do zahamowania zmian klimatycznych i poprawy jakości powietrza.
Przejście na odnawialne źródła to jedno z największych pozytywnych zmian, jakie ludzie wprowadzili do środowiska w ostatnich latach. W miarę jak będziemy odchodzić od paliw kopalnych i przechodzić na ekologiczne rozwiązania energetyczne, korzyści dla środowiska będą się tylko zwiększać. To dowód na to, że zmiana jest możliwa – i to na dużą skalę.
Obchody tego dnia przypominają, że możemy tworzyć prawdziwe zmiany jako jednostki i społeczności. Kiedy myślimy o wpływie, jaki ludzie mają na świat przyrody, nasze myśli skłaniają się ku negatywom. Wiele osób bierze pod uwagę tylko szkody, jakie ludzie wyrządzili środowisku. Tymczasem historia pokazuje, że potrafimy również działać z odpowiedzialnością i sukcesem. Dzień Ziemi to dobry moment, by zacząć lub kontynuować – tę zmianę na lepsze.
