Biblioteka Narodowa 25 marca opublikowała wstępne wyniki raportu o stanie czytelnictwa w Polsce. Główne wskaźniki pozostają bez zmian. Przeczytanie co najmniej jednej książki w 2018 roku zadeklarowało 37% ankietowanych.
Co się zmieniło?
Pomiaru dokonano na przełomie listopada i grudnia 2018 roku. Odbywa się on cyklicznie, od 1992 za sprawą Biblioteki Narodowej. Tym razem na jej zlecenie badanie przeprowadziła firma Kantar Public. Z raportu wynika, że podstawowe wskaźniki czytelnictwa są stabilne. Na przestrzeni ostatnich lat niewiele się zmieniło. 37% to wynik, który uzyskano już w 2015 i 2016 roku, natomiast w 2017 przeczytanie przynajmniej jednej książki deklarowało 38% ankietowanych. Różnica jednego punktu procentowego w porównaniu z poprzednim rokiem mieści się w marginesie błędu pomiaru. Wyniki raportu pokazują, że 9% badanych przeczytało ponad siedem pozycji. Ta liczba pozostała bez zmian.
Kobiety vs mężczyźni
Badanych zapytano również o to, czy lubią czytać książki. Wyniki posegregowano według dwóch kategorii – wieku i płci. Okazuje się, że przedstawicielki płci pięknej czytają zdecydowanie chętniej. Wśród osób między 15-24 rokiem życia 13% kobiet bardzo lubi literaturę, natomiast wśród mężczyzn zaledwie 4%. Odpowiedzi na to pytanie w przedziale 25-39 lat wyglądały analogicznie - znalazło się 17% kobiet, lubiących czytanie, a mężczyźni stanowili jedynie 8%. W pozostałych grupach wiekowych tendencja pozostawała taka sama. Ogółem w całej próbie okazało się, że 13% ankietowanych mężczyzn bardzo nie lubi czytać książek. Takiej samej odpowiedzi udzieliło natomiast 8% kobiet.
Młodsi vs starsi
Z raportu wynika także, że najwięcej czytelników jest wśród osób młodszych. 67% respondentów w wieku powyżej 60. roku życia nie czytało książek w 2018 roku. Wśród młodszych przebadanych (15-24 lata) wynik ten wynosił 45%. Jednocześnie był to najniższy wskaźnik spośród wszystkich grup wiekowych. Takie oszacowanie na pewno w dużej mierze determinuje obowiązek czytania lektur szkolnych.
Biblioteki vs księgozbiory domowe
Respondenci zostali również poproszeni o wskazanie sposobów, w jaki książki trafiały w ich ręce. 38% pozyskało lektury dokonując zakupu, 26% otrzymało je od znajomych, 20% sięgnęło do księgozbioru domowego, 16% udało się do bibliotek publicznych, a 7% do szkolnych. Wykorzystanie źródeł internetowych zdeklarowało 3% respondentów.
Według wstępnych rezultatów badań 28% przebadanych w próbie ogólnopolskiej przyznało, że nie posiada w domu ani jednej książki. 7% ankietowanych dysponuje jedynie podręcznikami szkolnymi. Posiadanie od 1-10 książek zdeklarowało 14% respondentów. Najliczniejszą grupę stanowią osoby, które w swoich domowych biblioteczkach zgromadziły między 11-50 książek – stanowią oni 45%.
Dlaczego Polacy nie czytają?
Biblioteka Narodowa podaje, że przyczyn braku wzrostu zainteresowania czytaniem książek jest wiele. Z pewnością, znaczenie ma preferowany obecnie styl życia oraz sposoby spędzania wolnego czasu. Ponadto, za sprawą przemian w dziedzinie technologii komunikacji, książki nie są dziś jedynym źródłem wiedzy i informacji. XXI w. to również stale trwająca popularyzacja rozrywki cyfrowej. Zniechęcający może być także fakt, że czytanie książek ma niewielkie przełożenie na powodzenie na rynku pracy, na czym przecież zależy wielu studentom i dorosłym, którzy dążą do rozwoju kariery.
Dlaczego warto czytać?
Przed definitywnym odrzuceniem książek, warto rozważyć korzyści płynące z czytania, bo tych wcale nie jest tak mało. Osób regularnie sięgających po książki nie trzeba do tego przekonywać, jednak wszyscy „nieczytający” powinni wiedzieć, że:
Czytanie pomaga w zdobywaniu nowej wiedzy, wzbogaca słownictwo i pozwala na swobodniejsze wypowiadanie własnych myśli. Literatura pobudza wyobraźnie i kreatywność, a także wpływa na poprawę pamięci i koncentracji. Wiele osób deklaruje, że sięgnięcie po książkę na 20-30 min. przed snem dużo efektywniej wycisza i redukuje stres niż np. preferowana przez większość zabawa smartfonem. Ponadto, czytając angażujemy się w losy bohaterów. Z jednymi sympatyzujemy, drugim życzymy jak najgorzej. Niektóre książki potrafią nas rozśmieszyć, inne wzruszyć do łez. Wczuwając się w sytuacje postaci, rozwijamy empatię, co pozytywnie wpływa na nasze relacje z otoczeniem. Książka to również sposób na nudę. Historia z interesującą fabułą potrafi sprawić, że minuty nagle zaczynają płynąć szybciej. Mając książkę w torebce, już nigdy więcej nie zmarnujemy czasu zatrzymani przez korek w komunikacji miejskiej czy w kolejce u lekarza. Poza tym gdy już polubimy czytanie, mamy pretekst do tworzenia prywatnej biblioteczki, która staje się ozdobą każdego wnętrza.
